Ở đây nói về Tết cổ truyền của người Việt chủ yếu là muốn giới thiệu về Tết Nguyên Đán. Tết Nguyên Đán là Tết mở đầu năm mới (tính theo âm lịch), dân ta gọi là TẾT CẢ. Cách gọi như thế mới nói hết tầm vóc và chiều sâu tâm hồn của nếp nghĩ, nếp sống truyền thống của người Việt. Đây là lúc mở đầu vòng quay mới của vũ trụ sau bốn mùa chu chuyển.

Thực ra, ngày xưa một năm là qua một vòng trồng cấy vì một năm chỉ có một vụ sản xuất. Sống bằng nghề nông, người Việt cổ gắn bó với mùa màng, hoà nhập với môi trường (Trời-Đất) thành một khối thống nhất, hoà hợp  (Trời-Đất-Người). VÌ vậy, chỉ đến Tết Cả mới thấy toàn thể cộng đồng cầu chúc nhau toàn diện.

Lời chúc biểu hiện niềm hy vọng sâu xa, rằng mọi điều tốt lành sẽ đến với tất cả, không trừ một ai. Muốn thế, phải có những động tác khởi động biểu trưng của toàn thể. Vì đây là sự vận hành của vũ trụ, của xã hội. Mà lại phải khởi động đúng lúc. Tết Cả đến vào khoảnh khắc 2 năm cũ - mới gặp nhau và ly biệt. Giao Thừa chính là điểm hội tụ và phân ly ấy.

Với tiến trình Tết Cả: từ mồng 1 tới mồng 3 (hoá vàng), tới mồng 7 (lễ khai hạ, hết tết), ai cũng hiểu rằng Tết Cả chính là lễ hội truyền thống lớn nhất, tập trung nhất, tiêu biểu nhất của nhân dân ta nhiều đời đã qua. Và cũng chính là Tết Cả - lễ hội toàn dân này - đã mở màn cho hệ thống lễ hội (hội làng) mùa xuân rộn ràng tới mùa thu trên mọi miền đất nước, từ thuở xưa cho đến tận ngày nay...

Trong dịp Tết Cả, con người sống trong lễ thức tôn nghiêm cùng đạo đức cộng đồng, để rồi mọi người cùng chan hoà vào các cuộc vui, trò chơi, hội thi tài... vừa để giải toả và quên đi mọi nỗi nhọc nhằn của cuộc sống năm qua, vừa để cầu mong tổ tiên và các vị thần linh âm phù, để con cháu đi vào năm mới với ý nghĩa chân thành rằng năm nay phải tốt đẹp, may mắn, hạnh phúc hơn nhiều lần năm ngoái. Lễ hay hội trong Tết Cả bao hàm nhiều mỹ tục. Nội dung của mỹ tục thường chỉ giản dị là bộc lộ lòng nhân ái với đồng loại cùng đạo lý "uống nước nhớ nguồn" được khơi dậy cũng tinh thần cộng đồng sâu sắc, đã là mối dây liên kết bền vững giữa mỗi gia đình và kỷ cương xã hội...